خفگی

تعریف
خفگی زمانی اتفاق می‌افتد که غذا یا هر چیزی(به عنوان مثال اسباب بازی) وارد راه هوایی شود. این اتفاق می‌تواند در هنگام غذا خوردن برای بالغین و کودکان رخ دهد. کودکان ممکن است در زمان بازی کردن با اسباب بازی‌های کوچک آن‌ها را در دهان خود بگذارند و دچار خفگی شوند. خفگی فوریتی ترسناک است.
اگر راه هوایی کلاً بسته شود، باید فوراً اقدام به برطرف کردن انسداد شود. با برطرف کردن انسداد مصدوم می‌تواند نفس بکشد.

خفگی در بالغین
زمانی که برای فرد حالت خفگی ایجاد می شود ممکن است دو حالت زیر برای فرد پیش بیاید:

1. اگر مصدوم : 

• می‌تواند از خود صدا در بیاورد.
• می‌تواند بلند سرفه کند.

در این صورت، انسداد راه هوایی خفیف است و باید :

• با مصدوم ماند و اجازه داده سرفه کند.
• اگر نگرانی از تنفس مصدوم وجود دارد با اورژانس 115 تماس گرفته شود.

2. اگر مصدوم :

• نمی تواند نفس بکشد.
• سرفه می‌کند ولی بی‌صدا یا با صدای خیلی کم.
• نمی‌تواند حرف بزند یا صدا در بیاورد.
• نمی‌تواند گریه کند (کودکان کوچکتر).
• تنفسی صدادار دارد.
• پوست و لب‌هایش کبود شده است.
• با علامت نشان می دهد که دارد خفه می‌شود.

در این صورت، انسداد راه هوایی شدید است و باید :

• فوراً وارد عمل شد.
• مراحلی را که در ادامه آورده شده است انجام شود.

چگونه باید متوجه خفگی شد؟  
فردی که دچار خفگی شده، ممکن است با گرفتن گلوی خود این اتفاق را نشان دهد.

اقدامات
اقداماتی که باید برای کمک به فردی که دچار خفگی شده است، انجام داد:

• از مصدوم درباره خفگی سوال پرسیده شود

در برخی مواقع مصدوم کم سن و سال است و یا به دلایل دیگری نمی‌تواند به سوال پاسخ دهد. اگر مصدوم بالغ یا کودک پاسخی نمی‌دهد و به نظر می رسد که دچار خفگی شدید شده:

باید آنقدر به شکم وی محکم و سریع فشار آورد تا جسمی که باعث انسداد راه هوایی شده است خارج شود و مصدوم بتواند نفس بکشد، سرفه کند، حرف بزند و یا تا زمانی که مصدوم هوشیاری خود را از دست بدهد.

توجه: زمانی که فردی دچار خفگی شود و ناگهان نتواند نفس بکشد، حرف بزند یا صدایی در بیاورد، باید به شکم او فشار وارد شود(این عمل به مانور هیملیچ معروف است). با فشار به شکم، هوا از ریه‌ها مانند عملی که سرفه کردن انجام می دهد، خارج می‌شود. این عمل کمک می‌کند تا انسدادی که ناشی از جسم خارجی است برطرف شود. باید تا زمانی که عامل انسداد خارج شود و مصدوم بتواند نفس بکشد، سرفه کند، حرف بزند و یا هوشیاری خود را از دست بدهد، فشار به شکم ادامه داده شود.

اقداماتی که باید برای کمک به مصدوم بالای یک سال که دچار خفگی شده است، انجام داد:   

1. اگر به نظر می رسد که دچار خفگی شده از او پرسیده شود: آیا دارد خفه می‌شود؟
2. بایدپشت سر مصدوم ایستاد یا زانو زده و دست ها را دور شکم او حلقه کرد.
3. یکی از دست ها مشت شود.
4. مشت بالاتر از ناف مصدوم(مسلماً پایین تر از جناغ سینه) قرار داده شود.
5. با دست دیگر، دست مشت شده گرفته شده و با سرعت فشاری به داخل و بالا بر شکم مصدوم واردشود.
6. این عمل تا خارج شدن عامل انسداد راه هوایی و زمانی که مصدوم بتواند نفس بکشد، سرفه کند، حرف بزند و یا هوشیاری خود را از دست بدهد ادامه داده شود.

اگر انسداد برطرف نشود، مصدوم هوشیاری خود را از دست خواهد داد.

اقدامات لازم در زمانی که مصدوم هوشیاری خود را از دست داده است:
     1. با صدای بلند کمک خواسته شود. اگر کسی برای کمک آمد از او خواسته با اورژانس 115 تماس بگیرد.
     2. مصدوم بر روی زمین و به پشت خوابانده شود.
- اگر فرد کمک کننده به تنهایی به مصدوم بالغ کمک می‌کند، با اورژانس 115 تماس بگیرد و برای انجام عملیات احیا(اگر می‌‌داند چگونه) نزد مصدوم باز گردد.
- اگر فرد کمک کننده به تنهایی به مصدوم کودک کمک می‌کند، عملیات احیا (اگر می‌داند چگونه) را آغاز کند.
     3. موقع احیا، در زمان باز کردن راه هوایی دهان کمی بیشتر باز شده و به داخل دهان نگاه شود. اگر عامل انسداد مشاهده شد،خارج شود.اگر چیزی دیده نشد، احیا با 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی ادامه داده شود. این چرخه تا زمانی که مصدوم حرکت کند و یا تیم اورژانس به بالین مصدوم برسند ادامه داده شود.
     4. پس از 5 چرخه یا دو دقیقه برای کودکان، اگر هنوز به اورژانس اطلاع داده نشده است می‌توان مصدوم را برای تماس با اورژانس ترک کرد.
     5. سپس به سرعت نزد مصدوم بازگشته و عملیات احیا ادامه داده شود.

اقداماتی که باید برای کمک به مصدوم باردار یا چاق که دچار خفگی شده است، انجام داد:  
اگر مصدوم که دچار خفگی شده است و در ماه های آخر بارداری قرار دارد و یا خیلی چاق است، بجای فشار آوردن به شکم، باید به قفسه سینه او فشار آورد. تمام مراحل بجز محل قرار دادن دست‌ها همانطور که پیش از این گفته شد انجام شود. در این شرایط بازوها زیر بغل مصدوم قرارداده شده و دست ها در مرکز قفسه سینه به یکدیگر رسانده و فشار مستقیم به سمت عقب وارد شود.

علائم و نشانه ها
زمانی که کودک دچار انسداد راه هوایی می شود ممکن است دو حالت زیر برای وی ایجاد شود:

1-اگر کودک :

• می‌تواند از خود صدا در بیاورد.
• می‌تواند بلند سرفه کند.

در این صورت انسداد راه هوایی خفیف است و باید:

• با کودک ماند و اجازه داد سرفه کند.
• اگر نگرانی از تنفس او وجود دارد با 115 تماس گرفته شود.

2-اگر کودک :

• نمی تواند نفس بکشد.
• سرفه می‌کند ولی بی‌صدا یا با صدای خیلی کم.
• نمی‌تواند حرف بزند یا صدا در بیاورد.
• نمی‌تواند گریه کند (کودکان کوچکتر).
• تنفسی صدادار دارد.
• پوست و لب‌هایش کبود شده است.
• با علامت نشان می دهد که دارد خفه می‌شود.

در این صورت، انسداد راه هوایی شدید است و باید :

• فوراً وارد عمل شد.
• مراحلی را که در ادامه آورده شده است انجام شود.

چگونه باید متوجه خفگی شد؟
فردی که دارد خفه می‌شود ممکن است با گذاشتن دست هایش بر روی گلوی خود این اتفاق را نشان دهد.

اقدامات
اقداماتی که باید برای کمک به فردی که دچار خفگی شده است، انجام داد:

     1. از مصدوم درباره خفگی سوال پرسیده شود
در برخی مواقع مصدوم کم سن و سال است و یا به دلایل دیگری نمی‌تواند به سوال پاسخ دهد. اگر مصدوم بالغ یا کودک پاسخی نمی‌دهد و به نظر می رسد که دچار خفگی شدید شده:
باید آنقدر به شکم وی محکم و سریع فشار آورد تا جسمی که باعث انسداد راه هوایی شده است خارج شود و مصدوم بتواند نفس بکشد، سرفه کند، حرف بزند و یا تا زمانی که مصدوم هوشیاری خود را از دست بدهد.
توجه: زمانی که فردی دچار خفگی شود و ناگهان نتواند نفس بکشد، حرف بزند یا صدایی در بیاورد، باید به شکم او فشار وارد شود(این عمل به مانور هیملیچ معروف است). با فشار به شکم، هوا از ریه‌ها مانند عملی که سرفه کردن انجام می دهد، خارج می‌شود. این عمل کمک می‌کند تا انسدادی که ناشی از جسم خارجی است برطرف شود. باید تا زمانی که عامل انسداد خارج شود و مصدوم بتواند نفس بکشد، سرفه کند، حرف بزند و یا هوشیاری خود را از دست بدهد، فشار به شکم ادامه داده شود.

اقداماتی که باید برای کمک به مصدوم بالای یک سال که دچار خفگی شده است، انجام داد:  

1. اگر به نظر می رسد که دچار خفگی شده از او پرسیده شود: آیا دارد خفه می‌شود؟
2. باید پشت سر مصدوم ایستاد یا زانو زده و دست ها را دور شکم او حلقه کرد.
3. یکی از دست ها مشت شود.
4. مشت بالاتر از ناف مصدوم(مسلماً پایین تر از جناغ سینه) قرار داده شود.
5. با دست دیگر، دست مشت شده گرفته شده و با سرعت فشاری به داخل و بالا بر شکم مصدوم واردشود.
6. این عمل تا خارج شدن عامل انسداد راه هوایی و زمانی که مصدوم بتواند نفس بکشد، سرفه کند، حرف بزند و یا هوشیاری خود را از دست بدهد ادامه داده شود.

اگر انسداد برطرف نشود، مصدوم هوشیاری خود را از دست خواهد داد.

اقدامات لازم در زمانی که مصدوم هوشیاری خود را از دست داده است:
     1. با صدای بلند کمک خواسته شود. اگر کسی برای کمک آمد از او خواسته با اورژانس 115 تماس بگیرد.
     2. مصدوم بر روی زمین و به پشت خوابانده شود.
- اگر فرد کمک کننده به تنهایی به مصدوم بالغ کمک می‌کند، با اورژانس 115 تماس بگیرد و برای انجام عملیات احیا(اگر می‌‌داند چگونه) نزد مصدوم باز گردد.
- اگر فرد کمک کننده به تنهایی به مصدوم کودک کمک می‌کند، عملیات احیا (اگر می‌داند چگونه) را آغاز کند.
     3. موقع احیا، در زمان باز کردن راه هوایی دهان کمی بیشتر باز شده و به داخل دهان نگاه شود. اگر عامل انسداد مشاهده شد،خارج شود.اگر چیزی دیده نشد، احیا با 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی ادامه داده شود. این چرخه تا زمانی که مصدوم حرکت کند و یا تیم اورژانس به بالین مصدوم برسند ادامه داده شود.
     4. پس از 5 چرخه یا دو دقیقه برای کودکان، اگر هنوز به اورژانس اطلاع داده نشده است می‌توان مصدوم را برای تماس با اورژانس ترک کرد.
     5. سپس به سرعت نزد مصدوم بازگشته و عملیات احیا ادامه داده شود.


خفگی در شیرخواران زیر یک سال   
اگر طفلی بطور ناگهانی دچار خفگی شد، تنفسش قطع شده و نمی‌تواند صدایی در بیاورد، باید به سرعت وارد عمل شد و با ضربه زدن به پشت طفل و فشار بر قفسه سینه او جسم خارجی را خارج کرد. جهت انجام این امر به ترتیب اقدامات زیر انجام می شود:
     1. طفل در حالی که صورتش رو به زمین است بر روی ساعد قرار داده شود و با دست فک طفل آرام نگه داشته شود. باید به صورت نشسته و یا زانو زده بطوریکه بتوان دست را بر روی ران خود گذاشت، قرار گرفت.
     2. با پاشنه کف دست آزاد، پنج ضربه به وسط شانه‌های طفل زده شود.
     3. اگر جسم خارجی پس از پنج ضربه خارج نشد، طفل به پشت برگردانده شود. اگر می شود به سرعت لباس‌های طفل راکنار زده و اگر نمی شود نیازی به کنار زدن لباس‌ها نیست.
     4. با دو انگشت(مانند ماساژ قلبی شیرخواران) پنج بار بر روی استخوان جناغ سینه طفل فشار آورده شود.
- حتماً با دست دیگر سر و گردن طفل نگه داشته شود.
- دستی که طفل با آن نگه داشته می شود بر روی ران قرار داده شود تا تکیه گاه داشته باشد.
     5. چرخه بالا (پنج ضربه به پشت و پنج فشار بر قفسه سینه) ادامه داده شود، تا زمانی که انسداد برطرف شود و طفل بتواند نفس بکشد، سرفه کند، گریه کند و یا تا زمانی که هوشیاری‌اش را از دست بدهد.


اقدامات کمکی به طفل دچار خفگی که شامل ضربه به پشت و فشار بر قفسه سینه است زمانی متوقف شود که:

اقدامات لازم برای طفلی که هوشیاری‌اش را از دست داده است:

1. با صدای بلند کمک خواسته شود، اگر فردی برای کمک آمد از او خواسته شود با اورژانس 115 تماس بگیرد.
2. طفل بر روی یک سطح سفت و صاف، ترجیحاً بالاتر از سطح زمین، قرار داده شود.
3. عملیات احیا شیرخواران زیر یک سال انجام شود.
4. هر بار که راه هوایی باز می‌شود به درون دهان طفل دقت شود تا جسم خارجی دیده شود. اگر جسم خارجی دیده شد، از دهان طفل خارج شود. اگر جسم خارجی دیده نشد، چرخه احیا شیرخواران با 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی ادامه داده شود، تا زمانی که طفل حرکتی کند و یا تیم اورژانس به بالین طفل برسد.
5. پس از پنج چرخه و یا حدود دو دقیقه اگر هنوز کسی به اورژانس اطلاع نداده است، می‌توان طفل را برای تماس با اورژانس 115 تنها گذاشت.
6. سپس به سرعت به پیش طفل باز گشته و عملیات احیا شیرخواران ادامه داده شود.

توجه :
هرگز برای شیرخواران زیر یک سال از فشار بر شکم استفاده نشود. این کار می‌تواند به طفل آسیب برساند.