کله سیستیت (التهاب کیسه صفرا)

به التهاب کیسه صفرا کله‌سیستیت می‌گویند. کیسه صفرا اندام کوچک گلابی‌شکل در سمت راست شکم و زیر کبد قرار دارد.
کیسه صفرا محتوی ترکیبات شیمیایی مختلفی است که به فرآ‌یند هضم غذا، خصوصأ مواد چربی کمک می کند. محتویات کیسه صفرا، از طریق مجرای صفراوی به فضای داخلی روده کوچک ترشح می‌شود.

در اغلب موارد، سنگ کیسه صفرا زمانی باعث بروز کله سیستیت می‌شود که جلوی لوله منتهی به کیسه صفرا را می‌گیرد. این مساله به تجمع صفرا و در نتیجه التهاب منجر می‌شود. علل دیگر کله‌سیستیت شامل مشکلات مجاری صفراوی و تومور است.

اگر کله‌سیستیت درمان نشود، به عوارض جدی و مرگبار مانند پارگی کیسه صفرا منجر خواهد شد. شیوه درمان برای کله‌سیستیت اغلب شامل برداشتن کیسه صفرا می‌شود.

علایم کله سیستیت

علایم و نشانه‌های احتمالی کله‌سیستیت عبارتند از:

1. درد شدید در سمت راست و بالای شکم
2. دردی که از شانه راست و یا کمر بیرون می‌زند
3. حساسیت عضلات در شکم هنگامی که لمس می‌شود
4. تهوع استفراغ تب

علایم و نشانه‌های کله‌سیستیت اغلب بعد از غذا به خصوص وعده غذایی حجیم و یا چرب رخ می‌دهد



چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید

چنانچه علایم و نشانه‌های بیماری را دارید، با دکتر وقت ملاقات بگذارید. برای درد شکمی آنقدر شدید که نتوانید راحت بنشیند، از کسی بخواهید شما را به مرکز اورژانس ببرد.

کله سیستیت زمانی رخ می‌دهد کیسه صفرا ملتهب می‌شود. التهاب کیسه صفرا از موارد زیر ناشی می‌شود:

1. سنگ کیسه‌صفرا: کله‌سیستیت اغلب به دلیل ذرات سختی بروز می‌کند که به خاطر عدم تعادل در موادی مانند کلسترول و نمک در سنگ کیسه صفرا بوجود می‌آیند. سنگهای صفراوی می‌توانند مجرای سیستیک (لوله‌ای که از طریق آن جریان صفرا از کیسه بیرون می‌رود) را مسدود کنند و باعث شوند صفرا دچار تجمع و التهاب شود.
2. تومور: تومور ممکن است از تخلیه درست صفرا از کیسه صفرا جلوگیری کند، باعث تجمع صفرا شود و در نهایت به کله سیستیت منجر شود.
3. انسداد مجرای صفراوی: پیچ‌خوردگی و یا زخم‌شدگی مجاری صفراوی می‌تواند موجب انسدادی شود که موجب کله سیستیت خواهد شد.

داشتن سنگ کیسه صفرا عامل خطر اصلی برای بروز کله سیستیت است.

کله سیستیت ممکن است به برخی عوارض جدی منجر شود

1. عفونت در کیسه صفرا: اگر صفرا در کیسه صفرا انباشته شود و کله سیستیت بوجود آورد، شاید در صفرا عفونت ایجاد شود.
2. نکروز یا مرگ بافت کیسه صفرا: کله سیستیت درمان‌نشده باعث مرگ بافت کیسه صفرا می‌شود، که همین به نوبه خود می‌تواند منجر به پارگی یا ترکیدگی کیسه صفرا شود.
3. کیسه صفرای پاره: پارگی در کیسه صفرا ممکن است از بزرگ‌شدگی کیسه صفرا یا عفونت ناشی شود.

آزمایش‌های لازم برای تشخیص کله سیستیت

1. آزمایش‌های خون: دکتر ممکن است آزمایش خون را برای بررسی علائم عفونت و یا نشانه‌ای از مشکلات کیسه صفرا تجویز کند.
2. آزمایش‌های تصویربرداری: آزمایشات تصویربرداری مانند سونوگرافی شکمی یا توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن برای ایجاد تصاویر کیسه صفرا انجام می‌شوند تا نشانه‌ای از کله سیستیت را آشکار کنند.
3. نوعی اسکن که جنبش صفرا را در بدن نشان می‌دهد: اسکن از اسید ایمینودیاستیک کبدی صفراوی (HIDA) می‌تواند آهنگ تولید و جریان صفرا از کبد به روده کوچک و انسداد احتمالی را نشان دهد. اسکن HIDA شامل تزریق ماده رادیواکتیو به بدن است که به سلول‌های تولیدکننده صفراوی متصل می‌شود تا بتوان مسیر حرکت آن از مجاری صفراوی را ردیابی کرد.

درمان کله سیستیت معمولا شامل بستری در بیمارستان برای ایجاد ثبات در التهاب کیسه صفرا و جراحی احتمالی است.


نکات پرستاری کله سیستیت
ﺷﺎﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﻠﺖﮐُﻠﻪ ﺳﯿﺴﺘﯿﺖ، ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﻛﻴﺴﻪ ﺻﻔﺮا و از ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎﺳﻨﮓ ﻫﺎيﻛﻠﺴﺘﺮوﻟﻲ اﺳﺖ.

ﻋﻼﻳﻢ ﻛُﻠﻪ ﺳﻴﺴﺘﻴﺖﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

• درد درRUQ (ﻫﻴﭙﻮﻛﻨﺪرراﺳﺖ)

• ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﻮرﻓﻲ (درد زﻳـﺮ ﻛﺒـﺪ و ﺗﻮﻗـﻒﺗﻨﻔﺲ در ﻫﻨﮕام دم ﻋﻤﻴﻖ).

• ﺟﻬﺖ ﻛﻨﺘﺮل درد در ﻛُﻠﻪ ﺳﻴﺴﺘﻴﺖ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻣﻮرﻓﻴﻦ ﻛﻨﺘﺮاﻧﺪﻳﻜﺎﺳـﻴﻮن دارد، ﭼـﻮن ﺑﺎﻋـﺚ اﺳﭙﺎﺳـﻢ اﺳـﻔﻨﮕتر اودي ﻣﻲ ﺷﻮد.

• دراﻳﻦﻣﻮردازﻣﭙﺮﻳﺪﻳﻦ«پتیدین» اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد.

ﺷﺎﻳﻊ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺳﻨﮓ ﺻﻔﺮا

•  ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻛﻴﺴﻪ ﺻﻔﺮا
•  زردي
• ﺧﺎرش
•  ادرار ﺗﻴﺮه
• و ﻣﺪﻓﻮع بیرنگ اﺳﺖ.

آﻣﻮزش در ﻛُﻠﻪ ﺳﻴﺴﺘﻴﺖ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﺎﻳﻌﺎت و اﺳﺘﺮاﺣﺖ است

اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﻲ ﻛﻴﺴﻪ ﺻﻔﺮا

1. ﻛﻠﻪ ﺳﻴﺴﺘﻮﺳﺘﻮﻣﻲ (ﺑﺎز ﻛﺮدن و ﺗﺨﻠﻴﻪ ﻛﻴﺴﻪ ﺻﻔﺮا)
2. ﻛﻠﻪ ﺳﻴﺴﺘﻜﺘﻮﻣﻲ (برداﺷﺘﻦ ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻴﺴﻪ ﺻﻔﺮا)
3. ﻛﻮﻟﺪوﻛﻮﻟﻴﺘﻮﻣﻲ (ﺑﺮﻳﺪن ﻣﺠﺮاي ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺮاي ﺧﺎرج ﻛﺮدنﺳﻨﮓ )
4. ﻛﻮﻟﺪوﻛﺘﻮﻣﻲ (ﺑﺎز ﻛﺮدنﻣﻨﻔﺬ در ﻛﻮﻟﺪوك)

ﻋﺎرﺿﻪﺑﺮداﺷﺘﻦ ﻛﻴﺴﻪ ﺻﻔﺮا از ﻃﺮﻳﻖ ﻻﭘﺎراﺳﻜﻮﭘﻲ، درد ﺷﺎﻧﻪ و ﻛﺘﻒ راﺳﺖ اﺳﺖ.

رژﻳﻢﻏﺬاﻳﻲ ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﻛُﻠﻪ ﺳﻴﺴﺘﻴﺖ ﻛﻢ ﭼﺮﺑﻲ، ﭘﺮﻛﺮﺑﻮﻫﻴـﺪرات و ﭘﺮﭘـﺮوﺗﺌﻴﻦ اﺳـﺖ .

ﻣﺤـﺪودﻳﺖ مصرف ﭼﺮﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﺪت6 _4 ﻫﻔﺘﻪ ﺿﺮوري اﺳﺖ.