طبقه بندی درمانی: ضد مانیا
طبقه بندی مصرف در حاملگی:D
اشکال دارویی:
S.Tab:300 mg
CAP-E-R Tab:400mg
فارماکوکینیتیک،دینامیک و مکانیسم اثر
این دارو روی پمپ سدیم –پتاسیم آدنوزینتری فسفاتاز ،موجب سهولت انتقال یون سدیم در غشاء سلول عصبی می شود .این دارو موجب افزایش باز جذب نوراپی نفرین و افزایش حساسیت رسپتورهای سروتونین می شود این دارو به آسانی از GI جذب می شود .این دارو به پروتئین های پلاسما اتصال نمی یابد .نیمه عمر این دارو ؛27-20 ساعت است .پیک تاثیر این دارو ،نیم تا 3 ساعت می باشد .دفع این دارو از طریق ادرار است.
اندیکاسیون ها راه مصرف و دوزاژ
جلوگیری یا کنترل مانیا
بالغین : در حمله حاد 300mg خوراکی حداکثر 4 بار روزانه
دوز نگهدارنده: 300mg ،روزانه 4-3 بار است.
حداکثر دوزاژ روزانه بالغین 2/4 g است .
نکته:در افراد مسن این دارو با دوزاژ 150-300 mg روزانه دو بار شروع می شود.
نکته: کنترل متناوب سطح سرمی دارو ، لازم است.
افسردگی شدید ،بیماری شیزوفرنی،وابستگی به الکل
بالغین: 300 mg خوراکی سه تا چهار بار در روز
کنترا اندیکاسیون ها و موارد احتیاط
حساسیت مفرط/ عدم کنترل دقیق/ حاملگی
احتیاط: هیپوولمی/ آسم/ دهیدراتاسیون/ پسوریازیس/اختلال عملکرد کلیوی/ بیماری های قلبی عروقی/ صرع/ کاهش سدیم خون/ آدیسون/ MG/ افراد مسن/ فیبروز کیستیک
تداخلات
مصرف همزمان هلوپیرادول، می تواند آنسفالوپاتی بدهد.
مصرف همزمان دیورتیک های تیازیدی /فنی توئین/کاربامازپین/ تتراسیکلین ها می تواند مسمومیت با این دارو شود.
با مصرف همزمان TCAS ، احتمال دارد اثر فارماکولوژیک TCAs زیاد شود.
مواردی از مسمومیت در مصرف همزمان مترونیدازول ، هم گزارش شده است.
استازولامید،دفع لیتیوم را زیاد می کند.
احتمال مسمومیت با لیتیوم ، در مصرف همزمان با NSAIDs وجود دارد.
پس بهتر است این بیماران از استامینوفن به عنوان مسکن استفاده بکنند.
عوارض جانبی و ناخواسته
CNS: سرگیجه/ سردرد/ بی قراری/ ضعف عضله/ تغییراتEEG/ تشنج/ ترمور/ استئوپور/ تحریک پذیری/ خواب الودگی
GI: تهوع/ استفراغ/ اسهال /خشکی دهان/ احساس مزه فلزی
GU: سمیت کلیوی/ پلی اوری/ بی اختیاری ادار
CV: دیس ریتمی/ برادی کاردی/ کلاپس قلبی- عروقی
Orther: هیپو تیروئیدی، (ندرتا"هیپرتیروئیدی) / دیپلویی/ کاتاراکت پیری/ کاهش اشک/ میالژی/ اختلالات گفتاری/ ضایعات آکنه مانند/ پوسیدگی دندان/ هیپرگلیسمی گذرا
مصرف در شیردهی
توصیه نمی شود
اقدامات پرستاری
- وزن را روزانه کنترل نموده و هر گونه ادم در ساق پا ،مچ پا و دست را گزارش کنید.
- به مصرف سدیم توجه نمایید. کاهش مصرف سدیم به همراه کاهش دریافت مایعات منجر به احتباس لیتیوم می شود .افزایش دریافت سدیم و مایعات سبب کاهش احتباس لیتیوم می گردد.
- حداقل روزانه تورگورپوستی را چک کنید.
- در شروع درمان و طی آن ، ادرار را از نظر آلبومینوری،گلوکوزوری و سطح اسید اوریک چک کنید پس از آن نیز هر دو ماه یکبار این بررسی ها را انجام دهید.
- وضعیت نورولوژیک را از لحاظ سطح هوشیاری،نحوۀ قدم برداشتن ،رفلکس های تحریکی و ترمور مدنظر قرار دهید.
- در آغاز سطح سرمی لیتیوم را هفتگی چک کنید ،پس از آن هر 2 ماه یکبار این عمل را انجام دهید (سطح درمانی لیتیوم معادل 0/5-1/5 meq/lit می باشد.)
- کنترل ECG در افراد بالای 40 سال و یا مبتلا به بیماری های قلبی- عروقی لازم است.
تجویز
- در افراد سالمند دوز دارو را کاهش دهید.
- دارو را با غذا مصرف کنید تا عوارض گوارشی کاهش یابد.
- به منظور پیشگیری از دهیدراتاسیون طی درمان اولیه ،مصرف مایعات را به 3-2 لیتر در روز برسانید در طی درمان نگاهدارنده مصرف مایعات باید به 2-1 لیتر برسد.
آموزش به بیمار و خانواده
- نشانه های مسمومیت خفیف با لیتیوم عبارتند از :استفراغ/ اسهال/ اختلال در هماهنگی حرکات/ لرزش های حرکتی ظریف/ ضعف/ خستگی .نشانه های مسمومیت شدید با لیتیوم شامل موارد زیر می باشد: لرزش های خشن/ تشنگی شدید/ وزوز گوش/ ادرار رقیق
- وزن مخصوص ادرار را اندازه بگیریدکنترل سطح لیتیوم به طور دوره ای اهمیت زیادی دارد .
- طی درمان با این دارو ،استفاده از روش ضد بارداری اهمیت دارد زیرا می تواند برای جنین مضر باشد.
- تا زمانی که سطح لیتیوم ثابت نشده است از کار با ماشین آلات اجتناب ورزید.
- شرع اثرات درمانی ممکن است 3-1 هفته به طول انجامد.
- به میزان کافی در روز مایعات و نمک مصرف کنید.
- کپسول ها و فراورده های تاخیری را نجوید و خرد نکنید.